ولادت حضرت فاطمه معصومه مبارک باد

بانویی که پس از حضرت زهرا (س)، شفیعه روز جزاست

حضرت فاطمه معصومه (س) بانویی بهشتی، غرق در عبادت و نیایش، پیراسته از زشتی‌ها و شبنم معطر آفرینش است. شاید یکی از دلایل «معصومه» نامیدن این بانو، آن باشد که عصمت مادرش حضرت زهرا (س) در او تجلی یافته است.

به گزارش ایسنا، در روز اول ذیقعده سال ۱۷۳ هجری، در شهر مدینه دختری چشم به جهان گشود که قرار شد کریمه اهل بیت(ع) باشد و امامی به وجودش افتخار کند. چه افتخار از این بالاتر که امام رضا(ع) به او لقب "معصومه" داده است (بانویی بهشتی، غرق در عبادت و نیایش، پیراسته از زشتی‌ها و شبنم معطر آفرینش) و فرمود: «هرکس معصومه را در قم زیارت کند، مانند کسی است که مرا زیارت کرده است». مگر این بانو کیست؟ که امام صادق(ع) در رویای صادقه به آیت الله مرعشی که با دعا و راز و نیاز، تلاش پیگیری را برای یافتن قبر مطهر حضرت زهرا (س) آغاز کرده خطاب فرمود: برتو باد به کریمه اهل بیت. بانویی که شفیع روز محشر خواهد بود همانند مادر پاکش فاطمه اطهر(س).

حضرت معصومه (س) در خاندانی که سرچشمه علم و تقوا و فضایل اخلاقی بود، پرورش یافت. پس از آنکه پدر بزرگوار آن بانوی گرامی به شهادت رسید، فرزند ارجمند آن امام، یعنی حضرت رضا (ع) عهده دار امر تعلیم و تربیت خواهران و برادران خود شد.

در اثر توجهات زیاد آن حضرت، هر یک از فرزندان امام کاظم (ع) به مقامی والا دست یافتند و زبانزد همگان گشتند. ابن صباغ ملکی در این باره می‌گوید:هر یک از فرزندان ابی الحسن موسی معروف به کاظم، فضیلتی مشهور دارد. بدون تردید بعد از حضرت رضا (ع) در میان فرزندان امام کاظم (ع)، حضرت معصومه (س) از نظر علمی و اخلاقی، والامقام ترین آنان است. این حقیقت از اسامی، لقب‌ها، تعریف‌ها و توصیفاتی که ائمه اطهار (ع) از ایشان نموده اند، آشکار است و این حقیقت روشن می‌سازد که ایشان نیز چون حضرت زینب (س) "عالمه غیر معلمه" بوده است.

چرا حضرت معصومه(س) ازدواج نکرد؟

تقریباً قطعی است که حضرت معصومه ازدواج نکرد، در این صورت این سوال پیش می‌آید که با توجه به اینکه سنت ازدواج مستحب موکد اسلامی است، تا آنجا که رسول اکرم(ص) فرمود:

مابُنِیَ فِی الْاِسْلامِ بَناءٌ اَحَبَّ اِلَی اللّهِ عَزَّوَجَلَّ، وَ اَعَزَّ مِنَ التَزویجِ؛

در اسلام در پیشگاه خدا بنایی برپا نشده که محبوب‌تر و عزیزتر از بنای ازدواج باشد.

نیز فرمود: اَلنِکاحُ سُنَّتِی، فَمَنْ رَغِبَ عَنْ سُنَّتِی فَلَیْسَ مِنِّی؛ ازدواج سنت و برنامه‌ من است، پس کسی که از سنت من دوری کند از من نیست.

در عصر امام باقر(ع) بانویی به‌خاطر ریاضت و کسب فضیلت، ازدواج نمی‌کرد، امام باقر(ع) به او فرمود: اگر در ترک ازدواج، فضیلتی به دست می‌آمد، حضرت فاطمه(ع) سزاوارتر از تو بود، که به‌خاطر کسب فضایل اخلاقی، ازدواج نکند، زیرا هیچ بانویی در کسب کمالات، از فاطمه(ع) پیشی نگرفته است.

پاسخ: در پاسخ به این سوال دو مطلب گفته شده که هرکدام، یا یکی از آنها، دلیل شایسته‌ای است که موجب ترک ازدواج حضرت معصومه(س) شده است:

۱ ـ دختران امام کاظم(ع) بهویژه حضرت معصومه(س) در سطحی از کمالات بودند که برای خود کفو مناسب خود نیافتند، تا با او ازدواج کنند، امام کاظم(ع) فرموده بودند تا با مورد سفارش معصومین و مشورت برادرشان حضرت رضا(ع) ازدواج کنند. این سفارش و قرائن دیگر بیانگر این است، که باید برای آنها همسر مناسبی باشد. با توجه به اینکه در مورد حضرت زهرا(ع)، اگر خداوند متعال علی(ع) را  نمی‌آفرید، در سراسر زمین از حضرت آدم گرفته تا هر انسانی بعد از او، همسر و همتای مناسبی برای فاطمه(س) پیدا نمی‌شد.

۲ ـ ترس و وحشت حکومت پر از خفقان و اختناق هارون، به‌گونه‌ای بود که کسی جرأت نمی‌کرد با دختران امام کاظم(ع) ازدواج کند و داماد آن حضرت شود، زیرا دامادی آن حضرت، از نظر دستگاه طاغوتی هارون، موجب خطر شدید برای آن داماد می‌شد، به این ترتیب، حضرت معصومه(س) و بعضی از خواهرانش، از ازدواج صرف‌نظر کردند. در ضمن نباید این مطلب را از نظر دور داشت که امام کاظم(ع) در زندان به‌سر می‌برد، و اطلاع امام رضا(ع) از آینده (در مورد شهادت پدر، و هجرت اجباری او به خراسان) شاید دلیل دیگری برای ترک ازدواج حضرت معصومه(ع) باشد. و این نیز از مصائب و رنجهای روزگار نسبت به خاندان نبوت است، که ستمگران کینه‌توز، با ایجاد شرایط نامساعد، آنها را از مواهب زندگی، محروم ساختند و باعث هجرت عظیم حضرت معصومه(س) از حجاز به ایران شدند.

علت مهاجرت حضرت معصومه (س) به ایران

مامون عباسی در سال ۲۰۰ هجری قمری، با نامه‌ها و پیام‌های بسیار، حضرت رضا(ع) را به خراسان دعوت کرد، آن بزرگوار، ناگریز از روی اکراه، این دعوت را پذیرفت و با کاروانی که مامون فرستاده بود، به‌سوی خراسان آمد. یک سال بعد (سال ۲۰۱) حضرت معصومه به‌شوق دیدار برادرش حضرت رضا(ع) عازم خراسان گردید و با همراهان حرکت کردند، ولی حقیقت این است که این حرکت، هجرت معنی‌دار و عظیم حضرت معصومه برای حمایت از ولایت امام علی‌بن موسی الرضا(ع) و تقویت مساله رهبری بود، که در ظاهر به‌صورت سفر برای دیدار برادر عنوان می‌شد.

شفاعت گسترده

اعتقاد به شفاعت انبیاء و اولیاء از ضروریات مذهب شیعه است و هیچ تردیدی در آن نیست و بالاترین جایگاه شفاعت، از آن رسول گرامی اسلام (ص) است که در قرآن کریم از آن به (مقام محمود) تعبیر شده است. همانا دو تن از بانوان خاندان رسول مکرم (ص) هم شفاعت گسترده‎ای دارند که بسیار وسیع و جهان شمول است. اول خاتون محشر، صدیقه اطهر، حضرت فاطمه(س) و دوم شفیعه روز جزا، حضرت فاطمه معصومه (س) است که بعد از حضرت زهرا (س) از جهت گستردگی شفاعت، هیچ بانویی به شفیعه محشر حضرت معصومه (س) نمی‎رسد. که امام جعفر صادق(ع) در این رابطه می‎فرماید: "تَدخل بِشفاعتها شیعتنا الجنته باجمعهم" با شفاعت او همه شیعیان ما وارد بهشت می‎شوند.

برخی فضایل حضرت معصومه(س) که باعث معرفت بیشتر می‌شود

*حضرت رضا(ع) در مورد پاداش زیارت مرقد مطهر حضرت معصومه(س) فرمود: کسی که او را در حالی که حقش را شناخته، زیارت کند، برای او بهشت است.

* در فرازی از زیارت‌نامه حضرت معصومه(س) که از حضرت رضا(ع) نقل شده می‌خوانیم: از خدا می‌خواهیم که معرفت به شأن شما را از ما سلب نکند، او سرپرست توانا است.

*امام صادق (ع) می‌فرمایند: خداوند حرمی دارد که مکه است پیامبر حرمی دارد و آن مدینه است و حضرت علی علیه السلام حرمی دارد و آن کوفه است و قم کوفه کوچک است که از هشت در بهشت سه در آن به قم باز می‌شود زنی از فرزندان من در قم از دنیا می‌رود که اسمش فاطمه دختر موسی علیه السلام است و به شفاعت او همه شیعیان من وارد بهشت می‌شوند.

*امام صادق (ع) در حدیث دیگری می‌فرمایند: کسی که آن حضرت را زیارت کند در حالی که آگاه و متوجه شأن و منزلت او باشد بهشت پاداش اوست.

کریمه اهل بیت

حضرت معصومه (س) در زبان دانشمندان و فقیهان گران قدر شیعه، به لقب "کریمه اهل بیت(ع) " یاد می شود. از میان بانوان اهل بیت، این نام زیبا تنها به آن حضرت اختصاص یافته است. بر اساس رویای صادق و صحیح نسب شناس گرانقدر، مرحوم آیت الله مرعشی نجفی، این لقب از طرف امام صادق (ع) بر حضرت معصومه (س) اطلاق شده است. در این رویا، امام صادق (ع) به آیت الله نجفی که با دعا و راز و نیاز، تلاش پیگیری را برای یافتن قبر مطهر حضرت زهرا (س) آغاز کرده خطاب فرمود: برتو باد به کریمه اهل بیت.

حضرت فاطمه (س) پس از ورود به شهر قم، تنها هفده روز در قید حیات بود و سپس دعوت حق را لبیک گفت و به سوی بهشت برین پرواز کرد. این حادثه در سال ۲۰۱ هجری رخ داد.